Birçok kişi ilişki isterken, görünmez korkular ilk adımı ve kalıcı bağı zorlaştırıyor. Bağlanma, terk edilme ve kimlik kaybı korkularını keşfedin.
Bağlanma Stilleri: Köklerimizden Gelen Eğilimler
John Bowlby’nin kuramına göre ilişki kalıplarımız çocuklukta şekillenir. Güvenli bağlanan bireyler yakınlığı tolere ederken, kaygılı bağlananlar onay arayışıyla yıpratıcı döngülere girer. Kaçınmacı bağlananlar ise çoğunlukla “bekar kalma eğilimi” taşır: duygusal yakınlığı risk sayar, bağımsızlığına sıkı tutunur. Oysa ilişki yalnızca özgürlüğü kısıtlayan bir alan değil; güvenli bağla büyüyen bir birlikteliktir.
Terk Edilme Korkusu: Kırılganlığın Derin Kökleri
Erken dönem kayıplar, ayrılıklar ya da değersizlik duyguları, ilişkide terk edilme korkusunu tetikleyebilir. Bu korku bağ kurma isteğini bastırarak duygusal kaçınmaya yol açar. Susan Johnson’ın Hold Me Tight yaklaşımında vurguladığı gibi, duygusal güvenin eksik olduğu ilişkilerde sevgi tehdit gibi algılanabilir; sonuç ise kaçış ve yalnızlıkla barışmış bir ruh hâlidir.
Kontrol ve Kimlik Kaybı Korkusu: “İlişkide Kendim Olabilir miyim?”
Bazıları için ilişki, kişisel alanın tehdit altında olması demektir. Sınır koymakta zorlanan kişiler, ilişkide kendini kaybetmekten korkar ve “tek başıma daha iyiyim” noktasına çekilir. Oysa sağlıklı bağlarda bireyler kimliğini koruyarak bir araya gelebilir.
Psikolojik Savunmalar: Fark Etmeden Kaçmak
Projeksiyon (yansıtma), bastırma ve inkâr gibi savunmalar, kişinin kendi korkularını tanımadan partnerine atfetmesine yol açar. Kendi bağlanma korkusunu “karşı taraf çok talepkâr” diye açıklamak veya ilişki gelişmeden bitirmek bunun örnekleridir. Zorlanmalarla yüzleşmek ise psikolojik olgunlaşmanın temel adımıdır.
Modern Dilemması: Bağ Kurmak İsteyip, Bağlanmaktan Korkmak
Sevgiye ve paylaşıma özlem duyup, kalıcı ilişkinin sorumluluğu/kırılganlığından ürkmek… Günümüz yalnızlıklarının çoğunun temelinde bu ikilem yatar. Gabor Maté’nin işaret ettiği gibi: “Yakınlık korkusu acıdan kaçınmanın yoludur; fakat bu kaçış daha büyük bir boşluk yaratır.”
Kendinize Sorun
- Gerçekten bekar kalmayı mı seçiyorum, yoksa korkularım mı beni tutuyor?
- Yakınlık benim için ne zaman tehdit gibi hissettiriyor?
- İlişkide kimliğimi kaybetmekten mi, reddedilmekten mi korkuyorum?
Bu sorular cesarettir. Yalnız adım atmakta tereddüt yaşıyorsanız Levâic danışmanlarından destek alabilirsiniz.
Kaynakça
- Bowlby, J. (1988). A Secure Base: Parent-Child Attachment and Healthy Human Development.
- Johnson, S. (2008). Hold Me Tight: Seven Conversations for a Lifetime of Love.
- Maté, G. (2010). When the Body Says No: Understanding the Stress-Disease Connection.
