Oksitosin: Bağ Kurmanın Nörokimyasal Temeli

Romantik ilişkiler sırasında oksitosin seviyesi yükselir. Bu kimyasal, bağlanma, güven ve duygusal yakınlık hissini güçlendirir. Ancak ayrılıktan sonra oksitosin düzeyindeki ani düşüş, “duygusal çekilme” etkisi yaratır. Fisher ve Brown (2006), bu yoksunluğun bağımlılıktan çıkışa benzer bir nörolojik süreç oluşturduğunu göstermiştir. Bu durum, ayrılıktan sonra yaşanan özlemin aslında biyolojik bir tepki olduğunu hatırlatır.

Kortizol: Stresin Kimyasal Yüzü

Ayrılık sonrası stres, kortizol düzeylerini artırır. Bu durum, anksiyete, uyku bozuklukları ve dikkat dağınıklığı gibi belirtilerle kendini gösterebilir. Thomas, Binder ve Matthes (2024) tarafından yapılan bir çalışma, dijital ortamlarda bile romantik stresin kortizol artışıyla bağlantılı olduğunu ortaya koymuştur. Bu nedenle duygusal yük, yalnızca zihinsel değil; kimyasal düzeyde de taşınır.

Prefrontal Korteks ve Zihinsel Yenilenme

Bir ilişki sona erdiğinde, beynin karar verme ve duygusal düzenleme merkezi olan prefrontal korteks de etkilenir. Bu bölge, duygusal temizlik sürecinde kritik bir rol oynar. Coan ve arkadaşları (2006), destekleyici sosyal bağların prefrontal korteksin stres yanıtını dengelediğini belirtmiştir. Ayrılık sonrası bu sistem zayıflasa da; farkındalık, yazı yazma ve terapötik aktiviteler gibi düzenleyici eylemler, bu dengeyi yeniden kurabilir.

Neden Duygusal Temizlik Şart?

Tüm bu nörobiyolojik süreçler, yalnızca bir “ilişki sonrası toparlanma” değildir. Aslında bu, sinir sisteminin kendini yeniden yapılandırma çabasıdır. Silinmeyen mesajlar, tekrar tekrar okunan yazışmalar veya saklanan fotoğraflar, beyinde tetikleyici etkiler yaratarak bu döngüyü uzatır. Buna karşın duygusal arınma — yani geçmişe anlam verip vedalaşmak — oksitosin sistemini yeniden uyarır, kortizolü dengeler ve prefrontal korteksin sağlıklı çalışmasını destekler.

Levâic Yaklaşımı Ne Söyler?

Levâic’in Romantik Detoks yaklaşımı, bu nörobiyolojik süreci destekleyecek şekilde yapılandırılmıştır. Duygusal sınırlar, niyet netliği ve dijital temizlik gibi uygulamalar, yalnızca psikolojik değil, nörokimyasal düzeyde de dengeyi teşvik eder. Levâic’e göre duygusal temizlik, hem kalbin hem de beynin birlikte iyileşme sürecidir.

Kaynakça

• Fisher, H., & Brown, L. L. (2006). Romantic love: A mammalian brain system for mate choice. Philosophical Transactions of the Royal Society B, 361(1476), 2173–2186.
• Thomas, M. F., Binder, A., & Matthes, J. (2024). Decision-making on dating apps: Is swiping more less and swiping right wrong? Social Computing and Behavior Studies, Springer Nature.
• Coan, J. A., Schaefer, H. S., & Davidson, R. J. (2006). Lending a hand: Social regulation of the neural response to threat. Psychological Science, 17(12), 1032–1039.
• Finkel, E. J., Eastwick, P. W., Karney, B. R., Reis, H. T., & Sprecher, S. (2012). Online dating: A critical analysis from the perspective of psychological science. Psychological Science in the Public Interest, 13(1), 3–66.

Devam edecek seriler: “Duygusal Reflekslerin Biyolojisi” ve “Romantik Travmaların Sinir Sistemi Üzerindeki Kalıcı Etkileri” başlıklarıyla, Levâic’in bilimsel altyapısını daha da derinleştiriyoruz.